NIST CSF 2.0 brengt grote veranderingen in cybersecuritybeheer. Deze versie introduceert een nieuwe functie, ‘Govern’, waarmee cybersecurity een organisatiebrede verantwoordelijkheid wordt. Het framework is nu geschikt voor alle soorten organisaties, met verbeteringen in supply chain-beveiliging en integratie met andere frameworks.
Belangrijkste updates:
- Nieuwe ‘Govern’-functie: Cybersecurity wordt geïntegreerd in strategische en bestuursprocessen.
- Kernfuncties uitgebreid: Van 5 naar 6 functies, met minder categorieën en subcategorieën voor eenvoudiger gebruik.
- Ruimere toepasselijkheid: Geschikt voor organisaties van elke grootte en sector.
- Focus op supply chain: Verbeterde richtlijnen om risico’s in de toeleveringsketen te beheersen.
Waarom belangrijk? Cyberaanvallen nemen toe en nieuwe technologieën maken cybersecurity complexer. NIST CSF 2.0 helpt organisaties om risico’s beter te beheren en voldoet aan Nederlandse en Europese regelgeving, zoals de NIS2-richtlijn.
| Aspect | CSF 1.1 | CSF 2.0 |
| Aantal functies | 5 | 6 |
| Categorieën | 23 | 22 |
| Subcategorieën | 108 | 106 |
Actiepunten voor Nederlandse organisaties:
- Risicoanalyse uitvoeren: Stem af op lokale eisen, zoals AVG en NIS2.
- Governance aanpassen: Stel nieuwe bestuursstructuren op.
- Supply chain beveiligen: Implementeer controlemechanismen.
- Externe expertise inschakelen: Voor gap-analyses en implementatieplannen.
NIST CSF 2.0 is een waardevol hulpmiddel om cybersecurity te integreren met bedrijfsdoelen en risico’s effectief te beheren.
What Changed? – NIST Cybersecurity Framework 2.0
Belangrijkste Updates in NIST CSF 2.0
De Nieuwe ‘Govern’-Functie
Met de introductie van de ‘Govern’-functie wordt cybersecurity een verantwoordelijkheid die de hele organisatie aangaat. Deze toevoeging laat zien dat cybersecurity niet alleen een IT-kwestie is, maar een onderwerp dat op elk niveau binnen de organisatie aandacht verdient [1]. Het benadrukt de noodzaak om cybersecurity te integreren in strategische beslissingen en bestuursprocessen.
“The latest framework from the US National Institute of Standards and Technology (NIST) demonstrates that cybersecurity is no longer an IT problem – it is an organization-wide problem, and one that management and the boards need to be up to speed on.” – Nithya Das, Chief Legal and Administrative Officer, Diligent [1]
Deze benadering zorgt ervoor dat cybersecurity niet langer geïsoleerd wordt behandeld, maar een integraal onderdeel wordt van de bedrijfsvoering.
Vernieuwingen in Kernfuncties
De kernfuncties zijn aangepast om beter aan te sluiten bij de huidige uitdagingen op het gebied van cybersecurity. Een belangrijk verschil tussen versie 1.1 en 2.0 wordt duidelijk in de onderstaande tabel:
| Aspect | CSF 1.1 | CSF 2.0 |
| Aantal functies | 5 | 6 |
| Categorieën | 23 | 22 |
| Subcategorieën | 108 | 106 |
Deze herstructurering richt zich op eenvoud en bruikbaarheid, met meer aandacht voor het beheersen van risico’s in de supply chain. Dit is van groot belang, aangezien verwacht wordt dat tegen 2025 45% van de organisaties te maken krijgt met een aanval op hun software supply chain [3].
De aanpassingen in de kernfuncties maken het framework beter toepasbaar op de praktijk en helpen organisaties om effectiever te reageren op dreigingen.
Uitgebreidere Toepasbaarheid
Met versie 2.0 is het CSF geschikt gemaakt voor organisaties van elke grootte en in elke sector [4]. Dit geeft aan dat het framework is ontwikkeld met het oog op de veranderende behoeften van verschillende bedrijven.
“CSF 2.0, which builds on previous versions, is not just about one document. It is about a suite of resources that can be customised and used individually or in combination over time as an organisation’s cybersecurity needs change and its capabilities evolve.” – NIST Director Laurie E. Locascio [2]
De nieuwe versie biedt meer flexibiliteit en betere richtlijnen voor integratie met andere frameworks, evenals verbeterde aandacht voor privacy- en supply chainbeveiliging. Praktische documentatie maakt het eenvoudiger om het framework effectief te gebruiken.
Uit onderzoek van het SANS Institute blijkt dat 74% van de organisaties die een security framework gebruiken, kiest voor het CSF [2]. Dit onderstreept de populariteit en het nut van het framework in de praktijk.
NIST CSF 2.0 Toepassen
Implementatie in de Praktijk
Om NIST CSF 2.0 succesvol te implementeren, is een gestructureerde aanpak nodig. Dit begint met een grondige evaluatie van bestaande beveiligingsmaatregelen en governance-structuren. Voer een risicobeoordeling uit volgens NIST SP 800-30 en maak gebruik van geautomatiseerde kwetsbaarheidsscanners om kwetsbaarheden te identificeren [9].
Betrokkenheid vanuit verschillende afdelingen is essentieel. Stel stuurgroepen samen met vertegenwoordigers van IT, security, juridische zaken, HR en bedrijfsvoering om een brede ondersteuning te waarborgen [5].
“The function is not merely an add-on but a fundamental shift integrating cybersecurity with enterprise risk management. It emphasizes that cybersecurity should be recognized as a source of enterprise risk, aligning cybersecurity strategies with business objectives and risk management practices.” – Gianna Kubiak [5]
Deze aanpak vormt de basis voor het aanpassen van organisatieprofielen.
Profielaanpassingen
Organisatieprofielen moeten worden afgestemd op de zes kernfuncties om risico’s beter te beheersen [8]. Belangrijke aandachtspunten zijn:
| Aspect | Aanbevolen Actie | Prioriteit |
| Governance | Nieuwe bestuursstructuren opzetten | Hoog |
| Risicobeheer | Integreren met bedrijfsdoelstellingen | Hoog |
| Supply Chain | Nieuwe controlemechanismen implementeren | Middel |
| Documentatie | Procedures en richtlijnen actualiseren | Middel |
Met behulp van het Universal Control Framework (UCF) kunnen organisaties het aantal overlappende controles aanzienlijk terugbrengen, van ongeveer 600 naar 150 [5].
Voor een succesvolle implementatie is externe expertise vaak nodig.
Expertondersteuning
Externe ondersteuning kan cruciaal zijn bij het toepassen van NIST CSF 2.0. Cybersecurity-specialisten bieden hulp bij:
- Het uitvoeren van gap-analyses om zwakke punten te identificeren [6]
- Het opstellen van een implementatieplan met heldere doelstellingen
- Het integreren van cloud-native beveiligingstools en controles [9]
- Het ontwikkelen van incidentresponseplannen volgens NIST SP 800-61 [9]
“With proper control mapping using the UCF as a baseline, organizations can easily reduce overlapping control requirements across frameworks from 600 redundant controls to around 150 unique controls.” – Ty Smith [5]
Voor Nederlandse organisaties is het belangrijk om rekening te houden met lokale regelgeving, zoals de AVG en de aankomende NIS2-richtlijn, bij de implementatie van NIST CSF 2.0 [7].
Vereisten voor Nederlandse Organisaties
Nederlandse en Europese Regelgeving
Het toepassen van NIST CSF 2.0 vereist dat organisaties voldoen aan zowel Nederlandse als Europese wetgeving. In de tweede helft van 2024 wordt de NIS2-richtlijn opgenomen in de Nederlandse wet, wat aanzienlijke gevolgen heeft voor organisaties in kritieke sectoren.
Niet voldoen aan NIS2 kan leiden tot boetes tot 2% van de wereldwijde omzet of €10 miljoen [12]. Enkele belangrijke verplichtingen zijn:
| Verplichting | Tijdslimiet | Beschrijving |
| Beveiligingsincidenten melden | 72 uur | Vereist bij impact op beschikbaarheid, integriteit of vertrouwelijkheid. |
| Kritieke incidenten rapporteren | 24 uur | Geldt voor incidenten met ernstige gevolgen. |
| Supply chain risico’s beheren | Doorlopend | Regelmatige beoordeling en beheer van externe leveranciers. |
Nederlandse Bedrijfsgids
Voor de implementatie van NIST CSF 2.0 in Nederland is een stapsgewijze aanpak essentieel. Omdat het framework is afgestemd op EU-richtlijnen, sluit het goed aan bij de Europese context [10].
Hier zijn enkele belangrijke aspecten om op te letten:
- Risicoanalyses aanpassen aan lokale eisen.
- Basismaatregelen zoals versleuteling en toegangscontrole implementeren.
- Een duidelijk incidentresponsplan ontwikkelen.
- Continue monitoring uitvoeren volgens lokale richtlijnen.
Paradigm Security Diensten
Naast interne inspanningen kunnen gespecialiseerde dienstverleners de implementatie versnellen. Bedrijven zoals Paradigm Security bieden op maat gemaakte oplossingen die specifiek zijn afgestemd op de Nederlandse regelgeving.
Paradigm Security ondersteunt organisaties bij het toepassen van NIST CSF 2.0 met diensten zoals:
- Compliance consultancy voor NIS2, GDPR en ISO27001.
- Virtual CISO-diensten voor strategische begeleiding.
- Managed Security Services voor continue bewaking.
- Data Loss Prevention-oplossingen.
- Cloud security en beheer van risico’s bij derden.
Deze diensten combineren technische expertise en kennis van regelgeving om organisaties te helpen voldoen aan zowel NIST CSF 2.0 als lokale eisen.
“Het CSF is voor veel organisaties een essentieel instrument geweest en heeft hen geholpen bij het anticiperen op en omgaan met cyberveiligheidsbedreigingen” – Laurie E. Locascio, Staatssecretaris van Handel voor Standaarden en Technologie en NIST-directeur [11]
Conclusie
Overzicht van Belangrijkste Wijzigingen
NIST CSF 2.0 brengt opvallende veranderingen met zich mee die de manier waarop organisaties cybersecurity benaderen aanzienlijk veranderen. Een opvallende toevoeging is de nieuwe ‘Govern’-functie, die als zesde kernfunctie dient en zorgt voor een betere integratie van beveiligingsbeleid op alle niveaus [3].
Stappen voor Implementatie
Een gestructureerde aanpak is nodig om deze veranderingen succesvol door te voeren. Het proces kan worden opgedeeld in vier fasen:
| Fase | Actie | Belangrijke punten |
| Voorbereiding | Voer een risicobeoordeling uit | Maak gebruik van kwantitatieve methoden |
| Governance | Definieer rollen en verantwoordelijkheden | Zorg voor betrokkenheid van de directie |
| Uitvoering | Implementeer beveiligingsmaatregelen | Zorg voor continue monitoring |
| Evaluatie | Meet de effectiviteit | Zoek naar verbeterpunten |
Na implementatie is het cruciaal om een aanpak te kiezen die ruimte laat voor aanpassingen en voortdurende verbetering.
Blik op de Toekomst
Een goed gestructureerde implementatie vormt de basis voor een aanpak die meebeweegt met een steeds veranderend dreigingslandschap. Het blijven verbeteren van de ‘Identify’-functie [13] onderstreept het belang van een actieve en vooruitdenkende benadering van cybersecurity. Organisaties moeten hun maatregelen regelmatig herzien om effectief te blijven tegen nieuwe en opkomende bedreigingen.
